Mpox เป็นโรคไวรัส
Mpox เดิมชื่อ Monkeypox เป็นโรคที่เกิดจากไวรัส mpox ซึ่งเป็นเชื้อโรคที่เกี่ยวข้องอย่างใกล้ชิดกับไวรัส variola ซึ่งเป็นสาเหตุของไข้ทรพิษ การติดเชื้อ Mpox และไข้ทรพิษทำให้เกิดอาการคล้ายกัน แต่ mpox มีแนวโน้มที่จะรุนแรงกว่ามากเมื่อเปรียบเทียบ
ทำไมจึงมีชื่อใหม่สำหรับ MONKEYPOX?
เมื่อวันที่ 28 พฤศจิกายน 2022 องค์การอนามัยโลก (WHO) ประกาศว่าหน่วยงานดังกล่าวจะยุติการใช้คำว่า “monkeypox” และเรียกไวรัสและโรคที่เป็นสาเหตุว่า “mpox” แทน
ในระหว่างการระบาดของโรคเอ็มพอกซ์ในปี พ.ศ. 2565 นักวิทยาศาสตร์หลายคนและเจ้าหน้าที่ของรัฐได้แสดงความกังวลว่าชื่อเดิมบ่งชี้อย่างผิดๆ ว่าลิงทำหน้าที่เป็นแหล่งกักเก็บโรคเอ็มพอกซ์หลักในป่าและเป็นต้นตอหลักของการติดเชื้อโรคเอ็มพอกซ์ในคน ในความเป็นจริง หนูน่าจะเป็นแหล่งกักเก็บหลักของไวรัส และเชื้อโรคสามารถกระโดดและแพร่กระจายระหว่างผู้คนผ่านเส้นทางต่างๆ
ผู้เชี่ยวชาญยังโต้แย้งว่าคำว่า “monkeypox” นั้นเชื่อมโยงไวรัสกับแอฟริกาโดยไม่จำเป็น และโดยขยายความ ทำให้เกิดความคิดที่ว่าโรคนี้มีเฉพาะในแอฟริกาและคนในแอฟริกาเท่านั้น นอกจากนี้ “ลิง” ยังถูกใช้เป็นคำเหยียดหยามทางเชื้อชาติต่อคนผิวดำมาช้านาน ซึ่งยิ่งเพิ่มศักยภาพในการตีตราของคำนี้
เพื่อให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนจากคำว่า “mpox” เป็น “monkeypox” ในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2565 WHO ได้เปลี่ยนชื่อกลุ่มหลักสองกลุ่ม(เปิดในแท็บใหม่)หรือกลุ่มที่เกี่ยวข้องของเอ็มพอกซ์ไวรัส ก่อนหน้านี้พวกเขารู้จักกันในนามของ “คองโกเบซิน” หรือ “แอฟริกากลาง” และ “แอฟริกาตะวันตก” และตอนนี้พวกเขาเรียกว่า Clade I และ Clade II
ไวรัส MPOX คืออะไร?
ไวรัส mpox เป็นของสกุล Orthopoxvirus ภายในตระกูลไวรัสPoxviridae ไวรัสอื่น ๆ ใน สกุล Orthopoxvirusรวมถึงไวรัสที่ทำให้เกิด variola (ฝีดาษ), cowpox และ camelpox ตามศูนย์ควบคุมและป้องกันโรค(เปิดในแท็บใหม่)(CDC).
ตามที่องค์การอนามัยโลก(เปิดในแท็บใหม่)(WHO) มีสองกลุ่มที่แตกต่างกันหรือกลุ่มที่เกี่ยวข้องกับพันธุกรรมของไวรัส mpox: Clade I และ Clade II หลักฐานบ่งชี้ว่า Clade I มีแนวโน้มที่จะก่อให้เกิดโรคที่รุนแรงและถึงแก่ชีวิต และอาจแพร่เชื้อได้มากกว่า Clade II
Mpox ถูกค้นพบครั้งแรกในปี 1958 เมื่อลิง ทดลอง ที่ Statens Serum Institute ในเมืองโคเปนเฮเกน ประเทศเดนมาร์ก ป่วยเป็นโรคฝี(เปิดในแท็บใหม่). พบผู้ป่วยในมนุษย์รายแรกในปี พ.ศ. 2513 ในเด็กชายวัย 9 เดือนที่อาศัยอยู่ในสาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก
แม้จะมีชื่อไวรัส แต่ลิงและไพรเมตอื่นๆ ที่ไม่ใช่มนุษย์ก็มีแนวโน้มว่าจะไม่ใช่โฮสต์หลักของเชื้อโรค แม้ว่าสิ่งนี้จะต้องได้รับการยืนยันก็ตาม ตามรายงานของ WHO ค่อนข้างจะคิดว่าสัตว์ฟันแทะเป็นแหล่งกักเก็บตามธรรมชาติของไวรัสเอ็มพอกซ์ในธรรมชาติ แม้ว่าไพรเมตรวมถึงมนุษย์จะไวต่อไวรัส แต่พวกมันก็เป็นโฮสต์โดยบังเอิญ ซึ่งหมายความว่าพวกมันสามารถติดเชื้อได้ แต่ก็ไม่ได้ทำหน้าที่เป็น “แหล่งกักเก็บ” คงที่สำหรับไวรัส
ในบรรดาสัตว์ฟันแทะแอฟริกา มีการบันทึกการติดเชื้อเอ็มพอกซ์ในกระรอกเชือก กระรอกต้นไม้ หนูแกมเบียที่มีกระเป๋าหน้าท้อง และดอร์ไมซ์ และในปี พ.ศ. 2546 นักวิทยาศาสตร์ได้เรียนรู้ว่าแพรี่ด็อกยังไวต่อการติดเชื้อเอ็มพอกซ์ หลังจากที่แพรี่ด็อกในสหรัฐอเมริกาติดเชื้อไวรัส ตามรายงานของCDC(เปิดในแท็บใหม่). แพรี่ด็อกถูกเลี้ยงไว้ใกล้กับสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดเล็กที่นำเข้ามาจากกานา รวมถึงสัตว์ฟันแทะหลายสายพันธุ์ที่ต่อมาพบว่าติดเชื้อเอ็มพอกซ์ แพรรี่ด็อกถูกขายเป็นสัตว์เลี้ยงและจบลงด้วยการแพร่เชื้อไวรัสเอ็มพอกซ์ไปยังผู้คนหลายสิบคนในหกรัฐ
MPOX แพร่กระจายที่ไหน?
Mpox มักแพร่กระจายในหลายประเทศในแอฟริกากลางและแอฟริกาตะวันตก ซึ่งหมายความว่าโรคนี้เป็น “เฉพาะถิ่น” ในพื้นที่เหล่านั้น ประเทศเหล่านั้น ได้แก่ สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก สาธารณรัฐคองโก ไนจีเรีย สาธารณรัฐแอฟริกากลาง แคเมอรูน โกตดิวัวร์ กาบอง ไลบีเรีย เซียร์ราลีโอน และซูดาน ตามรายงานของCDC(เปิดในแท็บใหม่).
CDC ระบุว่าการระบาดของโรค mpox ในสหรัฐอเมริกาในปี 2546 ถือเป็นครั้งแรกที่มีรายงานผู้ป่วยโรค mpox ในมนุษย์นอกทวีปแอฟริกา ระหว่างปี พ.ศ. 2546 ถึง พ.ศ. 2565 มีรายงานผู้ป่วยโรคเอ็มพอกซ์เป็นระยะๆ ในประเทศที่ไม่มีโรคประจำถิ่น เช่น สหราชอาณาจักร อิสราเอล และสิงคโปร์ แต่กรณีเหล่านี้ส่วนใหญ่เชื่อมโยงกับการเดินทางไปยังประเทศที่มีโรคประจำถิ่นหรือการสัมผัสกับสัตว์นำเข้าจากประเทศที่มีโรคประจำถิ่น .
จากนั้นในปี พ.ศ. 2565 โรคเอ็มพอกซ์เริ่มแพร่ระบาดในประเทศที่ไม่มีโรคประจำถิ่นในระดับที่ไม่เคยมีมาก่อน ตรวจพบผู้ป่วยรายแรกในลอนดอนในเดือนพฤษภาคม และภายในกลางเดือนกรกฎาคม มีรายงานผู้ป่วยมากกว่า 16,000 รายใน 75 ประเทศและดินแดน ขนาดของการแพร่กระจายทำให้องค์การอนามัยโลกประกาศให้การระบาดเป็นภาวะฉุกเฉินด้านสาธารณสุขที่นานาชาติกังวล(เปิดในแท็บใหม่).
